حکم هدیه به قاضی در قوانین موضوعه ایران

نوع مقاله : مقاله علمی - تخصصی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران

2 کارشناسی ارشد فقه مقارن و حقوق جزای اسلامی دانشگاه مذاهب اسلامی

چکیده

در مورد استحباب هدیه اختلافی وجود ندارد، لکن این پرسش مطرح می‌شود که با توجه به جایگاه حساس قاضی، آیا هدیه دادن به او نیز جایز است؟ مقاله حاضر که به‌روش کتابخانه‌ای و به‌شیوه توصیفی- تحلیلی سامان یافته است مشخص می‌نماید که در قوانین موضوعه ایران ازجمله ماده 3 قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداری مصوب 1367 مجمع تشخیص مصلحت نظام، ماده 588 قانون مجازات اسلامی(تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده) مصوب 1375 و آراء محاکم و وحدت رویه‌ها، هرگونه دادن مال یا منفعتی به قاضی تحت هر عنوانی مانند هدیه، شیرینی، سند مالی و پرداخت (چک) مصداق بارز رشوه است و دهنده و گیرنده آن با توجه به مبلغ مورد رشوه مجازات خواهند شد. قوانین موضوعه، دادن هدیه و رشوه در حالت اضطرار و اجبار را رافع مسؤولیت کیفری دانسته‌اند و همچنین معتقدند که در رشوه، مال ناشی از ارتشاء به‌عنوان تعزیر رشوه‌دهنده به‌نفع دولت ضبط خواهد شد. در پایان نیز پیشنهادهایی جهت رفع کاستی‌ها و اصلاح برخی مواد قانونی در این زمینه ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها