دفاع ضرورت و آثار و شروط آن در حقوق بین‌الملل با تأکید بر رویه دادگاه‌های بین‌المللی

نوع مقاله : مقاله علمی - تخصصی

نویسنده

دکتری حقوق بین الملل دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

تا پیش از قضیه گابچیکوو ناگیماروس در دیوان بین‌المللی دادگستری، آثار و شروط توسل به دفاع ضرورت که قدمتی طولانی در حقوق بین‌الملل دارد، چندان مشخص نبود. در قضیه مزبور دیوان اعلام می‌کند که ضرورت صرفاً در شرایط استثنائی و به ‌عنوان تنها راه در اختیارِ دولت برای محافظت از منفعت اساسی آن در قبال یک خطر جدی و قریب‌الوقوع پذیرفته می‌شود. همچنین، دولت مزبور نباید در ایجاد وضعیت ضرورت مشارکت داشته باشد و یا با اتخاذ اقدامات ضروری، به منافع سایر دولت‌ها و یا جامعه بین‌المللی در کل لطمه وارد کند. علاوه بر دیوان بین‌المللی دادگستری، سایر دادگاه‌های بین‌المللی از جمله دیوان بین‌المللی حقوق دریاها و دیوان داوری ایکسید نیز به ضرورت و آثار و شروط آن پرداخته‌اند. یافته‌های دادگاه‌های مزبور مبنای تدوین ضرورت در طرح مسئولیت بین‌المللی دولت‌ها (2001) و سازمان‌های بین‌المللی (2011) قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها