دانشجوی دکتری حقوق عمومی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم
چکیده
در دو دهۀ اخیر، سیل ورودی پرونده‌ها به دادگستری‌ها و محاکم به یکی از معضلات جدی دستگاه قضایی تبدیل شده است، به نحوی که همین مشکل موجب اطالۀ دادرسی، کاهش دقت قضات در صدور رأی، فرسودگی و خستگی قضات از حجم بالای پرونده و در کل، موجب پایین آمدن بازدهی دستگاه قضایی شده است. همین امر موجب شده که از همان ابتدا دستگاه قضا به دنبال چاره‌ای جهت حل این معضل باشد که یکی از این تدابیر جهت کاهش ورودی پرونده‌ها به محاکم، تشکیل نهاد شوراهای حل اختلاف بوده است. هرچند تشکیل این نهاد امری ضروری و مفید بود اما تمرکز بر روی کاهش ورودی پرونده‌ها و آمارگرایی مطلق باعث گردید شوراها از فلسفة وجودی خود که اصلاح ذات‌البین و فصل خصومت از طریق سازش بود، دور شوند. لذا در این پژوهش سعی شده است با روش تحلیلی، به تأثیر آمارگرایی بر عملکرد شوراهای حل اختلاف پرداخته شود. همچنین در این نوشتار، از اطلاعات به دست آمده از آمار شوراهای حل اختلاف استان مرکزی به عنوان نمونه آماری استفاده شده است. بررسی‌ها نشان داده است که افزایش روزافزون پرونده‌ها در دادگستری حاوی واقعیتی نگران‌کننده است و می‌بایست از طریق راهکارهایی بنیادین همچون تقویت اصولی حوزة پیشگیری درصدد رفع آن برآمد.
)