2
دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرمشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قشم
چکیده
بیتردید، آیین دادرسی کیفری یکی از مهمترین شاخههای علوم حقوقی است که در آن در خصوص مقدسترین حقوق افراد مانند حق آزادی، حق حریم خصوصی و ... تصمیمگیری میشود. متأسفانه این شاخه، در ایران کمتر مورد اقبال قرار گرفته و این کم اقبالی، تعریف مبنایی، بنیادین و پایهای آیین دادرسی کیفری را نیز در بر میگیرد. تعاریف موجود در کتب مختلف تنها به موضوع فنی و کاربردی آیین دادرسی کیفری اختصاص دارد و هیچگاه مبانی، مورد تحقیق و بررسی قرار نمیگیرند. تعریفی کامل از آیین دادرسی کیفری تنها با تأکید بر هر دو شاخه علمی و فنی آن ممکن است. در بعد فنی، از یک سو به فرایند دادرسی پرداخته است و ضوابط، کشف، تعقیب، تحقیق، رسیدگی و اجرای مجازات را در بر دارد و از سوی دیگر، موضوعات ساختار و صلاحیت مراجع قضایی و سایر نهادهای دادرسی و نیز حقوق مقرر برای طرفین را مورد بررسی قرار میدهد. امّا دادرسی کیفری، محدود به شاخه فنی نیست و در بعد علمی، به موضوعات مبنایی، قواعد دادرسی، منطق دادرسی کیفری و منابع آن پرداخته میشود. بازتعریف آیین دادرسی کیفری بر اساس تقسیمبندی فوق، از این جهت دارای اهمیت است که از یک سو، دید کلّیتر و فراگیرتری ایجاد و از سوی دیگر، اهمیت این شاخه را به خوبی تبیین مینماید.