2
کارشناسی ارشد حقوق عمومی دانشگاه شهید چمران اهواز، قاضی دادگستری
چکیده
نسل دوم حقوق بشر در نیازهای آدمی ریشه دارد و آن را حقوق ایجابی یا حقوق برابری نامیدهاند. این دسته از حقوق به تشریح بایدها در رفتار حکومت در قبال شهروندان می‌پردازد؛ بایدهایی که به تأمین برابری شهروندان در برخورداری از حداقلهای ضروری برای زیستن مبتنی بر کرامت میانجامد. باید گفت که حق بر سلامت، در نسل دوم حقوق بشر یعنی حقوق رفاهی قرار می گیرد و میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در ماده 12 خود به این حق پرداخته است. در این میان، سلامت روان به‌عنوان یکی از ابعاد مهم سلامت تا حدی در کنار سلامت جسم به‌طورکلی موردتوجه قرارگرفته و در اسناد مختلف حقوق بین‌الملل بشر منعکس‌شده است. سلامت روان جزء لاینفک و اساسی سلامت هر شخص محسوب می‌شود. بدیهی است با به رسمیت شناخته شدن هر حقی ازجمله حق بر سلامت روان به‌عنوان حقی بشری، در مقابل، تکالیفی نیز متصور خواهد بود. دولت‌ها به‌عنوان مهم‌ترین بازیگران عرصه بینالمللی، مکلف‌اند هم در سطح داخلی و هم در سطح بینالمللی در راستای تأمین و احترام به‌حقوق بشر گام بردارند. درزمینة بینالمللی، حق بر سلامت روان در چارچوب اقدامات سازمان ملل متحد[1]، اقدامات کمیته بین الملل صلیب سرخ[2]، اقدامات و اسناد اتحادیه اروپا[3]، سازمانی جهانی بهداشت[4] و در چارچوب اسناد بین المللی کار موردتوجه قرارگرفته است. عمده تأکید اسناد بینالمللی در مورد حق سلامت روان در چارچوب مخاصمات مسلحانه و درزمینة حمایت از اقشار آسیب پذیر ازجمله کودکان و زنان می باشد. در مقام مقایسه منشور حقوق شهروندی و اسناد بینالمللی باید گفت که در منشور حقوق شهروندی نیز در مورد حق حیات، سلامت و کیفیت زندگی و منع شکنجه که از عوامل زمینه ساز سلامت روان است، مطالبی بیان گردیده و دولت موظف به انجام اقدامات لازم شده است؛ بااین‌حال در منشور، مادهای که منحصراً به‌حق بر سلامت روان اختصاص‌یافته باشد دیده نمیشود. در این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی سعی می‌کنیم که حق بر سلامت روان بامطالعه تطبیقی منشور حقوق شهروندی و نظام بین المللی حقوق بشر و همچنین تضمینات و مقررات حقوق بین الملل در خصوص موضوع سلامت روان در حقوق ایران را بررسی کنیم.
[1].United Nations
[2]. International Committee of the Red Cross
[3]. European Union
[4]. World Health Organization
شریفی مقدم, میلاد, & محمودوند, مسعود. (1400). بررسی حق بر سلامت روان بامطالعه تطبیقی منشور حقوق شهروندی و نظام بینالمللی حقوق بشر. فصلنامه قضاوت, 21(105), 159-180.
MLA
میلاد شریفی مقدم; مسعود محمودوند. "بررسی حق بر سلامت روان بامطالعه تطبیقی منشور حقوق شهروندی و نظام بینالمللی حقوق بشر". فصلنامه قضاوت, 21, 105, 1400, 159-180.
HARVARD
شریفی مقدم, میلاد, محمودوند, مسعود. (1400). 'بررسی حق بر سلامت روان بامطالعه تطبیقی منشور حقوق شهروندی و نظام بینالمللی حقوق بشر', فصلنامه قضاوت, 21(105), pp. 159-180.
VANCOUVER
شریفی مقدم, میلاد, محمودوند, مسعود. بررسی حق بر سلامت روان بامطالعه تطبیقی منشور حقوق شهروندی و نظام بینالمللی حقوق بشر. فصلنامه قضاوت, 1400; 21(105): 159-180.
)